بیمه حوادث و خطرهای تحت پوشش
بیمه حوادث اشخاص بعد از بیمه شخص ثالث یکی از مهم ترین نیازهای بیمهای مردم به حساب میآید که میتواند هنگام بروز حوادث بسیار کارآمد و مفید باشد. بسیاری از مردم تصور میکنند بیمهنامه حوادث فقط یک نوع ساده از بیمه است.
اما جالب است بدانید که این بیمه انواع مختلف دارد که بسته به نیازهایمان میتوانیم از آنها در جای خود استفاده کنیم.
مطالبی که با هم مرور خواهیم کرد
تعیین حق بیمه در بیمه حوادث اشخاص
وظایف و تعهدات بیمهگذار بیمه حوادث اشخاص
وظایف بیمه شده، بیمهگذار و ذینفع در صورت وقوع حادثه
نحوه حل و فصل اختلاف در بیمه حوادث اشخاص
اصطلاحات عمومی بیمه حوادث اشخاص
اصطلاحات تخصصی بیمه حوادث اشخاص
تعیین میزان غرامت بیمه حوادث اشخاص
خسارتهای خارج از تعهدات بیمهگر در بیمه حوادث اشخاص
تعیین سرمایه در بیمه حوادث اشخاص
بیمه حوادث اشخاص چیست؟
به طور کلی موضوع این بیمه پوشش سانحه و حادثهای است که میتواند منجر به فوت، نقص عضو و از کار افتادگی دائم کلی یا جزئی، از کار افتادگی موقت، جراحت و صدمات بدنی و هزینههای پزشکی شود. موضوع بیمه حوادث پرداخت خسارت معین در صورت فوت مورد بیمه یا نقص عضو و از کارافتادگی و جبران هزینههای درمانی ناشی از وقوع حوادث مشمول بیمه است.
پوششهای اصلی در بیمههای حوادث، خطر فوت و نقص عضو هستند و خطرات از کارافتادگی موقت و بستری در مراکز درمانی و هزینههای پزشکی ناشی از صدمات و جراحات به عنوان خطرات تبعی (اضافی) قرار دارند. بیمههای حوادث اکثرا به صورت پوشش خطرات ناشی از حوادث در تمام ساعت شبانه روز و در هر مکان یا زمان در طول مدت بیمه اعمال میشود و شامل خطرات شغلی، حرفهای، ورزشی، ماموریت، مسافرت و … نیز هستند.
اصطلاحات عمومی بیمه حوادث اشخاص :
بیمهگر: شرکت بیمهای است که مشخصات آن در بیمهنامه درج شده است و در ازای دریافت حق بیمه، متعهد به جبران خسارتهای احتمالی طبق شرایط مندرج در بیمهنامه میباشد.
بیمهگذار: شخص حقیقی یا حقوقی است که مالک موضوع بیمه است یا به یکی از عناوین قانونی، نمایندگی مالک یا ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ موضوع بیمه را از طرف مالک دارد و قرارداد بیمه را با بیمهگر منعقد میکند و متعهد پرداخت حقبیمه آن میباشد.
بیمهشده: شخصی است که حیات یا سلامت او موضوع بیمه قرار میگیرد.
ذینفع: شخصی است که بنا به درخواست بیمهگذار نام وی در بیمهنامه درج گردیده است و تمام یا بخشی از خسارت به وی پرداخت میشود.
حقبیمه: مبلغی است که در بیمهنامه مشخص شده و بیمهگذار موظف است آن را هنگام صدور بیمهنامه یا به ترتیبی که در بیمهنامه مشخص میشود به بیمهگر پرداخت نماید.
موضوع بیمه: موضوع بیمه ممکن است اموال شخص بیمهگذار باشد، که شامل خود اموال یا سود و منفعت حاصل از آنها است، و یا هر حق مالی یا هر نوع مسئولیت حقوقی، و یا بیمه عمر یا نقص یا شکستن عضوى از اعضا بدن انسان، همچنین ممکن است بیمه برای حادثه یا خطری باشد که از وقوع آن بیمهگذار متضرر میگردد.
مدت اعتبار بیمهنامه: شروع و پایان مدت اعتبار بیمهنامه به ترتیبی خواهد بود که در بیمهنامه معین میگردد.
اصطلاحات تخصصی بیمه حوادث اشخاص :
حادثه: حادثه عبارت است از هر واقعه ناگهانی در اثر یک عامل خارجی که بدون قصد و اراده بیمه شده بروز کرده و منجر به جرح، نقصعضو، ازکاراُفتادگی و یا فوت بیمهشده گردد.
نقصعضو یا ازکاراُفتادگی دائم (کلی یا جزیی): منظور از نقص عضو یا ازکاراُفتادگی دائم (کلی یا جزیی) قطع، تغییر شکل و یا از دست دادن توانایی انجام کار عضوی از اعضای بدن است که به دلیل حادثه تحت پوشش بیمهنامه به وجود آید و حداکثر تا دو سال بعد از وقوع حادثه بروز نماید و وضعیت دائم و قطعی داشته باشد.
سرمایه بیمه و یا غرامت بیمه: سرمایه بیمه و یا غرامت بیمه وجهی است که بیمهگر متعهد میگردد در صورت تحقق خطر یا خطرات مشمول بیمه طبق شرایط بیمهنامه به ذینفع بپردازد.
خطرات بیمه شده
در بیمه حوادث اشخاص ، بیمهگر با رعایت استثنائات و محدودیتهای درج شده در بیمهنامه، متهد به جبران خسارت یا غرامت ناشی از موارد زیر میباشد:
خسارات قابل تأمین این بیمه نامه فوت، از کارافتادگی و نقص عضو را که مستقیماً در اثر موارد درج شده در بخش خطرات بیمهشده این بیمه نامه باشد، تأمین مینماید. درصورت توافق طرفین و دریافت حقبیمه اضافی هزینه پزشکی و خسارت روزانه نیز قابل تأمین است.
تعیین میزان غرامت بیمه حوادث اشخاص
غرامت فوت:
در صورتی که بیمهشده به علت وقوع یکی از خطرات مشمول این بیمهنامه فوت کند بیمهگر متعهد است سرمایه بیمه را طبق شرایط مندرج در این بیمهنامه و یا هرگونه توافق کتبی دیگر به ذینفع بپردازد.
غرامت نقص عضو و یا ازکاراُفتادگی دائم (کلی و جزئی):
در صورتی که بیمهشده به علت وقوع یکی از خطرات مشمول بیمه دچار نقص عضو و یا ازکاراُفتادگی دائم شود بیمهگر متعهد است غرامت مربوطه را طبق شرایط این بیمهنامه و ضمائم آن و جدول نقص عضو به شرح ذیل بپردازد.
الف) نقص عضو و ازکاراُفتادگی دائم کلی: موارد زیر نقص عضو و ازکاراُفتادگی دائم کلی محسوب میشود و غرامت این موارد معادل صددرصد سرمایه بیمه شده خواهد بود.
ب) موارد زیر نقص عضو و از کارافتادگی دایم جزیی محسوب میشود و غرامت این موارد معادل درصدی از سرمایه بیمه میباشد که برای هریک از اعضا تعیین گردیده است.
جدول نقص عضو و از کار افتادگی دائم و جزیی در بیمه حوادث
جدول نقص عضو و از کار افتادگی دائم و جزیی | ||||
۱ | از دست دادن قدرت و توانایی حرف زدن (لالی) اعم از کار افتادگی دائم و کامل حنجره یا قطع زبان | ۸۰% | ||
۲ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از بازو | ۷۰% | ||
۳ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از ساعد | ۶۰% | ||
۴ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از مچ | ۵۵% | ||
۵ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع کامل انگشتان هر دست | ۵۰% | ||
۵ | ۱ | انگشت شست | ۳۶% | |
۲ | بند اول شست | ۲۴% | ||
۳ | سبابه | ۲۵% | ||
۴ | بند اول سبابه | ۱۲% | ||
۵ | بند اول و دوم سبابه | ۲۰% | ||
۶ | هر یک از دو انگشت میان | ۱۵% | ||
در هر حال حداکثر تعهد بیمهگر بابت مجموع نقص عضو انگشتان هر دست از ۵۰% سرمایه بیمه شده تجاوز نخواهد کرد و در صورتیکه مجموع انگشتان هر دو دست قطع و یا از کار افتاده دائم گردد. حداکثر معادل ۸۰ درصد سرمایه بیمه قابل پرداخت خواهد بود | ||||
۶ | فقدان دندانها حداکثر | ۲۸% | ||
۷ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مفصل ران | ۷۰% | ||
۸ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از ساق | ۶۰% | ||
۹ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مچ | ۵۵% | ||
۱۰ | از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع انگشتان پا | ۳۰% | ||
۱۰ | ۱ | شست پا | ۱۰% | |
۲ | هر یک از سایر انگشتان | ۵% | ||
۱۱ | نابینا شدن یک چشم در صورتیکه بیمه شده قبل از حادثه از بینایی کامل یک چشم محروم بوده باشد , درجه نقص عضو نابینا شدن چشم دیگر۸۰% خواهد بود. | ۵۰% | ||
۱۲ | ازدست دادن شنوایی یک گوش درصورتیکه بیمه شده قبل ازوقوع حادثه مشمول بیمه ازیک شنوایی کامل یک گوش محروم بوده باشد،درجه نقص عضو ناشنوا شدن گوش دیگر ۶۵ درصدخواهدبود. | ۳۵% | ||
۱۳ | از دست دادن لاله گوش | ۱۰% | ||
۱۴ | از دست دادن حس بویایی | ۱۵% | ||
۱۵ | از دست دادن حس چشایی | ۱۵% | ||
۱۶ | غرامت نقص عضو سایر اعضاء سر (جمجمه) و صورت از حداکثر ۴۰ درصد سرمایه بیمه تجاوز نخواهد کرد. | |||
۱۷ | یک کلیه | ۳۰% | ||
۱۸ | طحال | ۷% | ||
۱۹ | بیضه | ۵% | ||
۲۰ | فقدان دندانها حداکثر | ۲۸% | ||
۲۱ | سایر اعضای داخل بدن به تشخیص پزشک معتمد بیمه گر | ۲۰% |
پ) در مورادی که از کارافتادگی کامل نباشد میزان از کارافتادگی به تشخیص پزشک معتمد بیمهگر تعیین خواهد شد و بیمهگر غرامت مربوطه را متناسب با درصدهای درج شده پرداخت خواهد نمود.
خسارتهای خارج از تعهدات بیمهگر در بیمه حوادث اشخاص
موارد زیر و یا تحقق خطر ناشی از آن از تعهدات بیمهگر خارج است:
خطراتی که در بیمه حوادث اشخاص فقط با موافقت کتبی بیمهگر و پرداخت حق بیمه اضافی قابل پوششاند:
برای پوشش مربوط به ورزشهای رزمی و … رعایت موارد زیر ضروری است:
شرکتهای بیمه میتوانند با اخذ موافقت قبلی از بیمه مرکزی خطرات اضافی دیگری را بیمه نمایند.
تعیین سرمایه در بیمه حوادث اشخاص
مهمترین مسئله در بیمه حوادث ، تعیین سرمایه فوت و یا نقص عضو خواهد بود. در بیمههای اشخاص، موضوع مورد پوشش، جان انسان است و از آنجایی که برای جان انسان نمیتوان قیمت فرض کرد، بنابراین بیمهگذار با توجه به توان پرداخت حقبیمه میتواند هر سرمایهای را پیشنهاد کند. ولی بیمهگر با توجه به عوامل موثر در تعیین سرمایه سقف تعیین میکند و در نهایت در یک مبلغ به توافق میرسند. در نتیجه تعیین سرمایه فوت و نقص عضو بین بیمهگر و بیمهگذار توافقی است. تعیین مبلغ سایر پوششهای حوادث، تابعی از سرمایه فوت و نقص عضو است (پوشش هزینههای پزشکی ۲۰ درصد، غرامت روزانه بیمارستانی و غرامت روزانه عمومی ۵ درهزار سرمایه فوت و نقص عضو).
تعیین حق بیمه در بیمه حوادث اشخاص
پس از تکمیل فرم پیشنهاد و تعیین سرمایه، بیمه گر نسبت به محاسبه حق بیمه بر اساس آئین نامه بیمه مرکزی اقدام خواهد کرد. مهمترین عامل در تعیین نرخ حق بیمه، شغل فرد بیمه شده میباشد.
انواع بیمه حوادث اشخاص
رشته بیمه حوادث اشخاص شامل ۹ زیررشته میباشد؛ که عبارتند از:
وظایف و تعهدات بیمهگذار بیمه حوادث اشخاص
اصل حد اعلای حسن نیت
این اصل از شروط اصلی و اساسی تنظیم قرارداد بین بیمهگر و بیمهگذار است؛ در هنگام خرید بیمهنامه، اطلاعات مختلفی توسط بیمهگذار به شرکت بیمه ارائه میشود، دقت و صداقت در ارائه این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است.
اصل حسن نیت، هم باید از سوی بیمهگر و هم از سوی بیمهگذار رعایت شود.
بیمهگذارباید در هنگام عقد قرارداد بیمه، و همچنین در زمان اجرای آن، کلیه اطلاعاتی که در ارزیابی خطر مورد بیمه موثر هستند را در اختیار شرکت بیمهگر بگذارد، خواه بیمهگر این اطلاعات را در فرم پیشنهاد بیمهنامه خواسته باشد و یا نخواسته باشد. درصورتیکه بیمهگذار عمداً از بیان مطلبی که موضوع خطر را تغییر دهد خودداری کند و یا اظهار خلاف واقع بنماید، حتی اگر مطلب کتمانشده یا خلاف واقع اظهارشده هیچ تأثیری در وقوع حادثه نداشته باشد، قرارداد بیمه از تاریخ انعقاد، باطل و بلااثر خواهد بود. در این صورت وجوه پرداختی بیمهگذار به وی مسترد نخواهد شد.
بیمهگر موظف است در قرارداد بیمه کلیه تعهدات خود را به طور واضح و مشخص بیان کند و مواردی را که در پرداخت خسارت موثر است به اطلاع بیمهگذار برساند.
در صورت عدم رعایت این اصل از سوی هر یک از طرفین، طرف مقابل میتواند بیمه را باطل اعلام کند.
پرداخت به موقع حقبیمه
بیمهنامه با درخواست بیمهگذار و قبول بیمهگر صادر میشود ولی شروع پوشش بیمه ای و اجرای تعهدات بیمهگر منوط به پرداخت حق بیمه طبق شرایطی است که در بیمهنامه پیش بینی شده است. چنانچه پرداخت حق بیمه به صورت اقساطی باشد و بیمهگذار در موعد سر رسید، قسط را به هر دلیل پرداخت نکند، بیمهگر میتواند بیمهنامه را فسخ نماید. در صورتی که بیمهگر بیمهنامه را فسخ نکرده باشد در صورت وقوع حادثه، خسارت را به نسبت حق بیمه پرداخت شده به حق بیمه ای که تا زمان وقوع حادثه باید پرداخت میشد پرداخت خواهد کرد مگر آنکه در شرایط خصوصی بیمهنامه صریحاً اعلام شده باشد.
پرداخت حقبیمه باید پس از انعقاد قرار داد بیمه و یا دست کم قبل از وقوع حادثه حتما صورت بگیرد و الا بیمهگر تعهدی در جبران خسارت ندارد (پرداخت حقبیمه باعث رسمیت یافتن قرار داد بیمه است نه صدور آن).
اعلام تشدید خطر
اگر در طول مدت بیمه تغییراتی در کیفیت و یا وضعیت موضوع بیمه و یا در شغل یا فعالیتهای بیمهشده بوجود آید که باعث افزایش احتمال بروز حادثه شود، بیمهگذار موظف است این موضوع را به اطلاع بیمهگر برساند. اگر شرایط موضوع بیمه قبل از وقوع خسارت تغییرکند، بیمهگر میتواند حقبیمه اضافی متناسب با خطر را برای مدت باقیمانده مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت آن توسط بیمهگذار، قرارداد بیمه را فسخ نماید. در صورتی که بعد از وقوع خسارت، تغییر شرایط موضوع بیمه مشخص شود بیمهگر میتواند خسارت را براساس نسبت حقبیمه اولیه تعیین شده نسبت به حقبیمه متناسب با خطر مشدد پرداخت کند.
وظایف بیمه شده، بیمهگذار و ذینفع در صورت وقوع حادثه:
در صورتی که بیمهگذار، بیمهشده و یا ذینفع وظایف تعیین شده را انجام ندهند، بیمهگر میتواند به نسبت تأثیر این کوتاهی در انجام تکالیف در افزایش خسارت، غرامت قابل پرداخت را کاهش دهد مگر اینکه بیمهگذار یا ذینفع وی ثابت نمایند به علت خارج از اراده خود قادر به انجام تکالیف نبوده است.
وظایف و تعهدات بیمهگر در بیمه حوادث اشخاص
فسخ بیمه حوادث اشخاص
در موارد زیر هر یک از طرفین بیمهنامه میتوانند بیمهنامه را فسخ نماید:
موارد فسخ بیمهنامه از طرف بیمهگر (شرکت بیمه)
بیمهگر در موارد زیر میتواند بیمهنامه را فسخ نماید. در این صورت حق بیمه مدت اعتبار بیمهنامه به صورت روزشمار محاسبه خواهد شد.
اگر اظهارات خلاف واقع یا خودداری از اظهار اطلاعات از روی عمد نباشد، قرارداد بیمه باطل نمیشود دراین صورت اگر بیمهگر قبل از وقوع حادثه از خلاف واقع بودن اظهارات مطلع شود، حق دارد یا اضافه حق بیمه را از بیمهگذار دریافت کند و قرارداد را با الحاقیه جدید ادامه دهد و یا قرارداد بیمه را فسخ کند؛ درصورتی که مطالب اظهار نشده یا اظهار خلاف واقع بعد از وقوع حادثه معلوم شود بیمهگر متعهد به جبران خسارت به نسبت حق بیمه پرداختی است.
موارد فسخ بیمهنامه از طرف بیمهگذار (مشتری)
در مواردی نیز فرد بیمهگذار میتواند بیمهنامه را فسخ کند، که شامل موارد زیر میباشد:
در صورتی که شرکت بیمه بنا به دلایل دیگری متقاضی فسخ بیمهنامه باشد، لازم است تا حق بیمه مدت اعتبار بیمهنامه را محاسبه کند و باقیمانده حق بیمه را به فرد پرداخت کند.
فسخ خود به خود قرارداد بیمه حوادث اشخاص
در صورت فوت بیمهشده به علت تحقق خطری که تحت پوشش این بیمهنامه نباشد بیمهنامه از زمان فوت بیمهشده فسخ میگردد. در موارد فسخ، حق بیمه مدت منقضی شده بر اساس تعرفه روزشمار محاسبه میشود.
بیمه گر مسئول خسارات ناشی از قصور بیمهگذار یا نمایندگان او نخواهد بود.
نکات مهم در ببیمه حوادث اشخاص
نحوه حل و فصل اختلاف در بیمه حوادث اشخاص
بروز هر گونه اختلاف و مشکلی بین بیمهگر و بیمهگذار، به ویژه از نظر فنی، قبل از مطرح شدن آن در دادگاه، ترجیحا از طریق سازش و توافق حل و فصل میشود. این کار هم برای بیمهگر و هم برای بیمهگذار فوائدی را در پی خواهد داشت برای بیمهگذار به خاطر صرفه جویی در وقت و رها شدن از پیگیریهای مداوم و برای بیمهگر از جهت لطمه نخوردن به اعتبار و حسن شهرت و مسائل دیگر. ساز و کار اصل داوری به این صورت است که وقتی بیمهگر و بیمهگذار پس از انعقاد قرار داد و در هنگام بروز حادثه وایجاد خسارت، بر سر موضوعی با هم به توافق نرسند هر کدام یک داور انتخاب میکنند و این دو، نفر سومیرا به عنوان سر داور بر میگزینند.
نتیجه مذاکرات و رأیگیری این هیات سه نفره برای طرفین لازم اجراست. اما در نهایت حتی پس از داوری، اگر یکی از طرفین به حکم صادره اعتراض داشته باشد میتواند آن را از طریق مراجع ذی صلاح و دادگاه پیگیری کند.