اصولا هرتصادم باعثبروز دونوع خسارت میشود; نخست خساراتیاست که بهاشخاص ثالث واردمیآید که لزوماً و برحسب قانون، مقصر حادثه ملزم به جبران آن و دیگر خساراتی است که به وسیلهنقلیه مقصر حادثه، راننده و سرنشینان آن وارد میآید. خسارات دسته اول را میتوان از محل بیمهنامهشخص ثالث و یا مازاد ثالث جبران کرد و خسارات دسته دوم خود شامل دو قسمت است که خساراتمالی و خسارات جرح و فوت از این دستهاند. بخش نخست خسارات دسته دوم را میتوان از محلبیمهنامه بدنه اتومبیل جبران کرد و بخش دوم آن یا باید از طریق بیمهنامه حوادث راننده جبران شود ویا بیمهنامه دیه این گونه خسارات جرح و فوت را جبران کند. دراین حالت چنانچه شرکت بیمهسرنشینان اتومبیل را بیمه کرده باشد، در صورت بروز خسارات جرح و فوت، آن را جبران خواهد کرد.
۱- خطرهای مورد تعهد بیمهگر
براساس شرایط بیمهنامه حوادث راننده، چنانچه وسیله نقلیه مورد بیمه به علت آتشسوزی،انفجار، واژگون شدن، منحرف شدن و یا سقوط باعث بروز هرگونه خسارت جرح و فوت سرنشیناناتومبیل شود، بیمهگر متعهد است خسارات وارد را براساس شرایط بیمهنامه پرداخت کند. لازم به ذکراست که تعهد بیمهگر در مورد بیمهنامه حوادث راننده محدود به ظرفیت مجاز اتومبیل مورد بیمهاست. در واقع بیمه سرنشین نوعی بیمهنامه حادثه است که در آن خطرات مورد بیمه، محدود بهمواردی است که در بیمهنامه از آنها به عنوان حوادث مشمول بیمه نام برده شده است
۲- خطرهای خارج از تعهد بیمهگر
سرنشینان وسیله نقلیه مورد بیمه در مقابل حوادث مذکور در بند تحت پوشش بیمهای قراردارند و تابع شرایط عمومی بیمهنامه حوادث راننده میباشند; اما در صورتی که بروز و منشأ حادثهیکی از خطرات مذکور در ذیل باشد، بیمهگر تعهدی در جبران خسارت ندارد
خسارات ناشی از خطراتطبیعی مانند زلزله، سیل، طوفان، صاعقه و آتشفشان که انسان در ظهور وبروز آنها دست نداشته و بروز آن خارج از اراده بشر است
خسارات ناشی از جنگ، شورش، آشوب، بلوا، اعتصاب و … که معروف به خطرات اجتماعیاست قابل جبران نیست مگر این که شرط خلاف دیگری بین طرفین قرارداد توافق شده باشد
خسارات ناشی از کاربرد وسیله نقلیه در مسابقات شرطبندی و آزمایشهای رانندگی
خسارات ناشی از تشعشعات رادیواکتیویته و اشعه یونزا.
خسارات وارد به سرنشینان اتومبیل چنانچه در زمان سوختگیری آن ایجاد شده باشد
اصولا خسارات وارد در صورتی قابل جبران است که راننده دارای گواهینامه مجاز رانندگی باشد. درصورتی که حادثه منجر به نقص عضو و ازکارافتادگی سرنشینان اتومبیل شود، غرامت براساس جدولنقص عضو و ازکارافتادگی پرداخت و تسویه خواهد شد.
پوشش مازاد برای خسارتهای مالی
طبق ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب سال ۱۳۹۵، حداقل مبلغ بیمه موضوع این قانون در بخش خسارت بدنی معادل حداقل ریالی دیه یک مرد مسلمان در ماههای حرام با رعایت تبصره ماده (۹) این قانون است و در هر حال بیمهگذار موظف به أخذ الحاقیه نمیباشد. بنابراین تهیه پوشش مازاد جانی ( بدنی) موضوعیت ندارد.
حداقل مبلغ بیمه موضوع این قانون در بخش خسارت مالی معادل دو و نیم درصد (۵/۲%) تعهدات بدنی است. بیمهگذار میتواند برای جبران خسارتهای مالی بیش از حداقل مزبور، در زمان صدور بیمهنامه یا پس از آن، بیمه تکمیلی تحصیل کند.
تبصره: در صورتی که بیمهگذار در خصوص خسارتهای مالی تقاضای پوشش بیمهای بیش از سقف مندرج در این ماده را داشته باشد بیمهگر مکلف به انعقاد قرارداد بیمه تکمیلی با بیمهگذار میباشد. حق بیمه در این مورد در چهارچوب ضوابط کلی که توسط بیمه مرکزی اعلام میشود، توسط بیمهگر تعیین میگردد.